Η παράδοξη παραλληλία ανάμεσα στην εξέλιξη της γλώσσας και την εξέλιξη των ειδών.

Του John Whitfield, Λονδρέζου συγγραφέα επιστημονικών άρθρων, από το περιοδικό PLoS Biology Τον Φεβρουάριο του 1837, ο Κάρολος Δαρβίνος —πριν ακόμη αποπλεύσει με το Beagle—έγραφε στην αδελφή του Caroline μια επιστολή στην οποία σχολίαζε την ιδέα του γλωσσολόγου Sir John Herschel, ότι οι σύγχρονες γλώσσες έχουν προκύψει από μια κοινή προγονική μορφή. Ιδέα που αν […]

To δένδρο της ζωής

Aν και γυρίστηκε πριν 4 περίπου χρόνια, αν και (ορθώς) έχει επικριθεί ότι εστιάζει αποκλειστικά στους ζωικούς οργανισμούς (και αδίκως) ότι περιορίζεται στη φαινομενολογία της Εξέλιξης, το βίντεο για το δένδρο της ζωής με τον David Attenborough είναι εξαιρετικό. Και διότι παρουσιάζεται από έναν αξεπέραστο “παραμυθά” που έχει χαρακτηριστεί, ως η «φωνή και το πρόσωπο […]

Η επικράτεια των Αρχαίων και ένας ανατρεπτικός εξελικτικός βιολόγος

Θα θυμάστε προηγούμενο σημείωμά μας που αναφερόταν στην χαρακτηριστική βραδύτητα με την οποία το εκπαιδευτικό μας σύστημα, ανανεώνει προγράμματα σπουδών και σχολικά εγχειρίδια, ώστε να εντάσσει τη νέα γνώση που παράγουν οι ταχέως εξελισσόμενοι κλάδοι όπως η Βιολογία. Με ένα τέτοιο παράδειγμα βραδύτητας θα ασχοληθούμε στο σημείωμα αυτό, πρώτον για να θυμηθούμε τον Carl Woese (1928-2012), […]

Πολυδιάστατος, ρηξικέλευθος, μια από τις «ανοικονόμητες» επιστημονικές αυθεντίες της εποχής του

Όποτε αναφερόμαστε στην υπόθεση της αναγωγικής ατμόσφαιρας, το νεοδαρβινισμό, τη γενετική πληθυσμών, την κινητική των ενζύμων, ακόμη κι αν δεν το ξέρουμε, αναφερόμαστε σε επιστημονικά επιτεύγματα στα οποία συνέβαλε η ίδια πολυδιάστατη και πληθωρική προσωπικότητα, που συμπεριλαμβανόταν ανάμεσα στους κορυφαίους επιστήμονες του καιρού του. Αναφερόμαστε όμως και σε έναν ριψοκίνδυνο άνθρωπο που εξέθετε τον εαυτό του […]

Σχολικά εγχειρίδια Βιολογίας 1939-1966

Σε προηγούμενα αφιερώματά μας είχαμε παρουσιάσει, και σε κάποιο βαθμό σχολιάσει, μερικά από τα σχολικά εγχειρίδια Βιολογίας του παρελθόντος. (Mέρος: 1ον, 2ον, 3ον) Στο τρέχον αποφασίσαμε να αναρτήσουμε 7 σχολικά εγχειρίδια, όπως τα «κατεβάσαμε» από την ιστοσελίδα του πάλαι ποτέ Οργανισμού Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, ώστε να συμβάλουμε στη διάδοσή τους, αλλά και στη διάσωσή τους, […]

Ούτε Ανατομία, ούτε Φυσιολογία, ούτε Παθολογία, Βιολογία Ανθρώπου!

Στις συζητήσεις μεταξύ βιολόγων εκπαιδευτικών συχνά διατυπώνεται η άποψη ότι τόσο η διδασκαλία, όσο και τα σχολικά εγχειρίδια της Βιολογίας Ανθρώπου, πρέπει να αποκοπούν από την παράδοση της πάλαι ποτέ «Ανθρωπολογίας» και να αποκτήσουν προσέγγιση, περιεχόμενο και ύφος που προσιδιάζουν  στο μάθημα και την επιστήμη της Βιολογίας. Επειδή λοιπόν το biology4u συντάσσεται με όσους θεωρούν […]

Παρουσίαση: To αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας- Εμβρυική ανάπτυξη

Μια παρουσίαση του Αναπαραγωγικού Συστήματος της γυναίκας για τη διδασκαλία του Αναπαραγωγικού Συστήματος στην Α Λυκείου.  Το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας

Εμμηνορρυσιακός κύκλος

Μια πραγματικά εξαιρετική διαδραστική παρουσίαση του εμμηνορρυσιακού κύκλου που περιέχει, ό,τι πρέπει να γνωρίζει (χωρίς περιττές λεπτομέρειες αλλά και ελλείψεις) ένας μαθητής για το σχετικό αντικείμενο. Τη μετάφραση του κειμένου που συνοδεύει την έχει κάνει το biology4u, αλλά η ένταξη του κειμένου στη σχετική εφαρμογή, όπως και η τροποποίηση της πλοήγησης, ώστε να εμφανίζονται οι […]

Ούτε Ανατομία, ούτε Φυσιολογία, ούτε Παθολογία, Βιολογία Ανθρώπου!

Στις συζητήσεις μεταξύ βιολόγων εκπαιδευτικών συχνά διατυπώνεται η άποψη ότι τόσο η διδασκαλία, όσο και τα σχολικά εγχειρίδια της Βιολογίας Ανθρώπου, πρέπει να αποκοπούν από την παράδοση της πάλαι ποτέ «Ανθρωπολογίας» και να αποκτήσουν προσέγγιση, περιεχόμενο και ύφος που προσιδιάζουν  στο μάθημα και την επιστήμη της Βιολογίας. Επειδή λοιπόν το biology4u συντάσσεται με όσους θεωρούν […]

2 κείμενα και ένα podcast για τη Βιολογία και τις όμορες (;) επιστήμες

Ίσως οι παλαιότεροι αναγνώστες του ιστολογίου «Ένα ηλεκτρονικό σημειωματάριο για τη Βιολογία» να θυμούνται μια μικρή σειρά άρθρων και ένα ηχητικό κείμενο με τα οποία ο ιδιοκτήτης του ιστολογίου επιθυμούσε να απαντήσει σε ένα από τα ερωτήματα που συχνά τίθεται μεταξύ των βιολόγων και όσων ασχολούνται με την Επιστημολογία, αν δηλαδή η Βιολογία αποτελεί Φυσική Επιστήμη, […]

Πόσοι όροι ανά σελίδα σχολικού εγχειριδίου είναι πολλοί, πόσοι λίγοι;

Μια από τις παράπλευρες ωφέλειες των διημερίδων που δέκα περίπου χρόνια διοργανώνει η Ράλλειος Σχολή για τη Βιολογία, είναι η δυνατότητα να συναντηθούμε και να συζητήσουμε για το μάθημα, συχνά μάλιστα στο χαλαρό κλίμα που διαμορφώνει ο οικοδεσπότης των διημερίδων, στα παρακείμενα μεζεδοπωλεία… Σε μια τέτοια λοιπόν συζήτηση με το φίλο σχολικό σύμβουλο, φυσικό Κ. […]

Μια φανταστική Συστηματική κατάταξη

Έχετε ποτέ αναρωτηθεί, πόσοι από τους όρους που χρησιμοποιούμε στη Βιολογία και ιδιαιτέρως στη Συστηματική, προέρχονται από την Ελληνική Μυθολογία; Είναι λοιπόν πάρα πολλοί και αν εξαιρέσουμε τη γνωστή Χίμαιρα (τόσο ως οργανισμό, όσο και ως φαινόμενο), την Ύδρα ή τη Μέδουσα, υπάρχουν εκατοντάδες συστηματικές ονομασίες φυτών, βακτηρίων, και ζώων που οι ονοματοθέτες τους, τις […]