Δεν είναι η πρώτη φορά που γράφουμε για τον Νικολάι Βαβίλοφ, τον σημαντικό αυτόν επιστήμονα που σφράγισε με τις έρευνές του την επιστήμη της Γενετικής και της Βοτανικής και γνώρισε ένα φρικτό τέλος στις φυλακές της NKVD. Δεν θάναι όμως και η τελευταία. Αυτή όμως τη φορά θα παρουσιάσουμε κάτι από τη ζωή και το έργο του Vavilov που έχει αμιγώς ελληνικό ενδιαφέρον. Είναι η επίσκεψη του ερευνητή στη χώρα μας το 1926, όπως την απαθανάτισε στο […]
Ήταν ένα ανοιξιάτικο μεσημέρι του 1971 όταν ο Αμερικανός ιστορικός της επιστήμης Loren Graham, αποκαμωμένος από την έρευνα που έκανε στις βιβλιοθήκες της Μόσχας και στα αρχεία της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών, για το νέο βιβλίο του, άρχισε να βαδίζει προς το «Σπίτι των Επιστημόνων«, όπου-εκμεταλλευόμενος τα προνόμια που του έδινε ένα πρόγραμμα πολιτιστικών ανταλλαγών ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ, θα μπορούσε να προσφέρει στον εαυτό του, ένα καλό και φθηνό γεύμα. Ο Graham ήδη […]
Το 1934 προβλήθηκε στις αμερικανικές αίθουσες κινηματογράφου ένα φίλμ που έφερε τον τίτλο: “Τα παιδιά του Αύριο”. Σκηνοθέτης του ήταν ο Crane Wilbur, ένας ηθοποιός ταινιών του βωβού και ομιλούντος κινηματογράφου, αλλά και επίσης ένας παραγωγικός συγγραφέας και ηθοποιός. Το σενάριο της ταινίας-που ήταν η πρώτη ομιλούσα ταινία του σκηνοθέτη, είχε συγγραφεί από τον Wallace Thurman, έναν ριζοσπάστη και αντισυμβατικό αφροαμερικανό συγγραφέα τα έργα του οποίου κατήγγειλαν τις διακρίσεις κατά των μαύρων. Στην ταινία αυτή, […]
Μετά από κυοφορία δύο και περισσότερων ετών, το Ι.Ε.Π. ανακοίνωσε το “Πρόγραμμα Σπουδών” για τα μαθήματα της Γ’ Λυκείου, και συνεπώς και της Βιολογίας. «Πρόγραμμα Σπουδών» ένας μεγαλεπήβολος στ’ αλήθεια όρος, για να ονομαστεί ένα οκτασέλιδο παράθεσης εξεταστέας ύλης, διανθισμένο με μερικές παιδαγωγικές και διδακτικές προθέσεις, συνταγμένες σε απρεπή Ελληνικά για δημόσιο έγγραφο, και με πλήθος εννοιολογικών ασαφειών, ακυριολεξιών, λογικών σφαλμάτων, καθώς και χαρακτηριστική απουσία ενιαίου άξονα που να το διατρέχει. Το έγγραφο αυτό, που […]
Σε μια χώρα της οποίας κυρίαρχο δόγμα ήταν η ρατσιστική ιδεολογία, μόνο παράδοξο δεν είναι πως η βιολογία, ή καλύτερα η «βιολογία», μαζί με την ιστορία και τη φυσική αγωγή περιλαμβανόταν στα μαθήματα που είχαν περίοπτη θέση στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που τηρούσαν απαρέγκλιτα οι εκπαιδευτικοί, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της Εθνικής Σοσιαλιστικής Ένωσης Εκπαιδευτικών, του βραχίονα δηλαδή του ναζιστικού καθεστώτος με το οποίο εξασφαλιζόταν η ιδεολογική συγκρότηση και πειθαρχία των εκπαιδευτικών. Ότι η διδασκαλία […]
N. I. VAVILOV, A MARTYR OF GENETICS 1887—1942 TH . DOBZHANSKY Columbia University Journal of Heredity (1-8-1947) Οι βιολόγοι σε όλον τον κόσμο για μια σχεδόν δεκαετία ανησυχούν για την τύχη του N. I. Vavilov, του διαπρεπέστερου ίσως Ρώσου γενετιστή. Το εύρος της τραγωδίας του ανθρώπου αυτού έγινε γνωστό μόλις πρόσφατα. Είναι πια καθαρό πως η γενετική οφείλει να αποδώσει φόρο τιμής στη μνήμη του, όχι μόνο διότι η έρευνα και η εργασία του στην […]
Tο όνομα Roman Vishniac μπορεί να μην λέει πολλά στους μη ασχολούμενους επισταμένως με την Τέχνη της φωτογραφίας. Τις φωτογραφίες του όμως, δεν μπορεί κάπου, κάποτε οι περισσότεροι τις έχουμε δει. Το φωτογραφικό και κινηματογραφικό έργο του Vishniac, που θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους φωτογράφους καλύπτει την περίοδο από το 1920 ως και τη δεκαετία του 70. Στο έργο αυτό περιλαμβάνονται εικόνες από τον μικροσκοπικό έμβιο κόσμο και εικόνες που απαθανάτισαν την καθημερινή ζωή και […]
Οι αναγνώστες που είχαν την τύχη να διδάξουν το βιβλίο βιολογίας της κάποτε 2ης δέσμης, ή να διδαχθούν από αυτό, θα θυμούνται στο κεφάλαιο της Εξέλιξης την παράγραφο: Πολυπλοειδία. Σε αυτήν εξιστορείτο η δημιουργία ενός υβριδίου. Το υβρίδιο προερχόταν από τη διασταύρωση ραπανιού με λάχανο και τα άτομα που είχαν προκύψει ήταν γόνιμα μεταξύ τους, αλλά άγονα ως προς τα προγονικά είδη. Επρόκειτο συνεπώς για τη δημιουργία ενός νέου είδους, το οποίο αποτελούσε ένα απτό παράδειγμα […]
Έχω έναν φίλο που χρόνια τώρα, παρά τις ματαιώσεις και τις διαψεύσεις, υποβάλλει απτόητος στην επαγγελματική ένωση στην οποία ανήκει, προτάσεις και σχέδια για τη βελτίωση της οργάνωσής της και τη δράση της.Όποτε λοιπόν μου στέλνει τις παρεμβάσεις του στην ένωση, για να μου ζητήσει τη γνώμη μου, έρχομαι στη δύσκολη θέση να μην τις υποδέχομαι με τον ενθουσιασμό που ο ίδιος πιθανώς επιθυμούσε. Αιτία της ασυγκίνητης στάσης μου δεν είναι πως ο φίλος λέει […]
Τελευταία ημέρα της εβδομάδας, τελευταία ώρα της ημέρας και παρόλο που ο δάσκαλος είναι κουρασμένος από τις ώρες που έχουν προηγηθεί, συνεχίζει να παρακινεί τους μαθητές του να προσέξουν, μπας και καταφέρει να κερδίσει κάτι στη μισή ώρα που απομένει μέχρι να χτυπήσει το κουδούνι. Το μάθημα αφορά στους αμυντικούς μηχανισμούς και παρά τη μεγάλη σημασία του, ό,τι μέσο δοκίμασε για να τραβήξει το ενδιαφέρον των μαθητών του, έχει αποτύχει. Οι ερωτήσεις που κάνει πέφτουν […]
Υπάρχουν στιγμές που χαίρεσαι πως βρίσκεσαι σε αυτήν την χρονική φάση της ιστορίας της ανθρωπότητας, για το λόγο ότι μπορείς να απολαμβάνεις και να επωφελείσαι από το πλέον συκοφαντημένο δώρο της, την Τεχνολογία. Μια από αυτές τις στιγμές ήταν όταν διάβασα μια ανάρτηση της παλαιάς φίλης και καθηγήτριας στον τομέα Ζωολογία του Α.Π.Θ. Ελένης Βουλτσιάδου στην οποία παρουσίαζε ένα βιβλίο, κόσμημα της ελληνικής βιβλιογραφίας που εκδόθηκε το 1941 και έφερε τον τίτλο: Το Ψάρεμα στα […]
Xειμώνας του 73, τελευταία ώρα του μαθήματος του φροντιστηρίου και οι αποκαμωμένοι μαθητές περιμένουν τον φυσικό τους-έναν κάπως ηλικιωμένο αλλά ευχάριστο καθηγητή, που αρεσκόταν στις παραδοξολογίες και στα ευφυολογήματα -να συνεχίσει την παράδοση του κεφαλαίου της Οπτικής, από το σημείο που το είχαν αφήσει. Ο φυσικός επιτέλους εμφανίζεται ασθμαίνοντας από το βάρος της ηλικίας και τον αριθμό των σκαλιών του τελευταίου ορόφου στον οποίο έπρεπε να ανέβει, αντί όμως για παράδοση καλεί, με ένα πονηρό […]
Tώρα που κάπως έχει κοπάσει ο θόρυβος για τα θέματα της Βιολογίας, τις πανελλαδικές εξετάσεις κ.τ.λ. μπορούμε μάλλον να συζητήσουμε κάτι που έχει υποπέσει στην αντίληψή μου, ίσως και στη δική σας. Έχετε λοιπόν παρατηρήσει πως συμβαίνει συχνά μαθητές που επιτυγχάνουν υψηλές επιδόσεις στα Μαθηματικά (όταν τα έδιναν όλοι οι υποψήφιοι της Θετ. Κατ.) ή στη Φυσική να φέρνουν μέτριους βαθμούς στη Βιολογία; Το φαινόμενο αυτό που το συνήντησα αρκετές φορές στη διάρκεια της καριέρας […]
Eξετάσεις των αρχών του 2000 και στο βαθμολογικό κέντρο έχει ξεκινήσει η διόρθωση των γραπτών σύμφωνα με τη γνωστή διαδικασία: Ο συντονιστής έχει διανείμει στους εκπαιδευτικούς το έγγραφο της Κ.Ε.Ε. με τις ορθές απαντήσεις και έναν πίνακα που έχει συντάξει ο ίδιος, στον οποίο αναγράφεται η (συμφωνημένη) μοριοδότηση για κάθε ερώτημα και υποερώτημα των θεμάτων. Στην αίθουσα επικρατεί ησυχία και οι εκπαιδευτικοί παλεύουν με τη ζέστη και τον σωρό των γραπτών να φέρουν σε πέρας […]
Καθώς η αντίστροφη μέτρηση για την εξέταση στο μάθημα της Βιολογίας πλησιάζει προς τον αριθμό μηδέν, η σελίδα-που δεν είναι αμιγώς εκπαιδευτική- παραχωρεί το δικαίωμα στον ιδιοκτήτη της να πει δύο κουβέντες (σε δύο διαδοχικές, λόγω έκτασης αναρτήσεις), οι οποίες ίσως υποπέσουν στην αντίληψη των αυριανών θεματοθετών και των μεθαυριανών διορθωτών. Πριν όμως ο αναγνώστης διαβάσει τις γραμμές που ακολουθούν, ας έχει υπόψιν του δύο πράγματα. Πρώτον πως οι κουβέντες αυτές είναι προϊόντα αυθαίρετης σκέψης, […]
Στην οικογένεια του biology4u (ιστοσελίδα, facebook, pinterest, google+ κ.ά. μέσα κοινωνικής δικτύωσης) εκτός από την ιστοσελίδα bio-illustrations.net προσετέθη και η ιστοσελίδα https://bioetymon.wordpress.com. H πρώτη, όπως δηλώνεται από τον τίτλο της εστιάζεται στις απεικονίσεις της βιολογίας, αλλά και του αντικειμένου της, της ζωής, με σκοπό να τις αναδείξει, να τις σχολιάσει, κυρίως όμως να τις αφήσει να πουν οι ίδιες, τη μικρή ή μεγάλη ιστορία της. Η δεύτερη, δηλαδή το bioetymon, που καθώς επιγράφεται ως: Η περί την […]
Το biology4u αναγγέλλει την έναρξη μιας νέας δραστηριότητάς του. Πρόκειται για μια σειρά podcast, δηλαδή μικρών ηχητικών εκπομπών, στις οποίες παρουσιάζεται η ιστορική διαδρομή ενός βιολογικού όρου, μέσα από τους μαιάνδρους της επιστήμης και της γλώσσας. Η σειρά ονομάζεται: «Η περί την βιολογία των ονομάτων επίσκεψις» και μερικά από τα επεισόδιά της παρατίθενται ενδεικτικά από τους συνδέσμους που ακολουθούν. ΩΣΤΟΣΟ: Μπορείτε να τα ακούσετε όλα, είτε από τη διεύθυνση της υπηρεσίας Anchor στην οποία φιλοξενούνται, είτε […]
H Έμιλυ Ντίκινσον (1830-1886) συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μεγαλύτερους Αμερικανούς ποιητές του 19ου αιώνα παρόλο που το έργο της, με εξαίρεση λιγοστά ποιήματα, γνωστοποιήθηκε μόνο, μετά τον θάνατό της. Έζησε για το μέγιστο χρονικό διάστημα της σύντομης ζωής της κλεισμένη στο αυστηρό προτεσταντικό περιβάλλον του πατρικού σπιτιού της, έχοντας ελάχιστες κοινωνικές επαφές, κυρίως με φίλους με τους οποίους αλληλογραφούσε. Η ποίησή της σημαδεύτηκε από τη μοναξιά που βίωσε στα χρόνια της ζωής της και τα […]
Η σελίδα με χαρά παρουσιάζει ένα πνευματικό παιδί της το βιβλίο: Μια ημέρα σαν και αυτή στην Ιστορία της Βιολογίας, που επιχειρεί να παρουσιάσει τις μικρές και τις μεγάλες στιγμές της Βιολογίας στη μορφή μιας ημερολογιακής παράθεσης. Το βιβλίο συνελήφθη και κυοφορήθηκε, ως αποτέλεσμα των καθημερινών αναρτήσεων που γίνονταν στην σελίδα biology4u του facebook, στις οποίες παρουσιαζόταν ημέρα με την ημέρα ένα σημαντικό γεγονός για τη Βιολογία, όπως, π.χ., η ανακοίνωση ενός επιτεύγματος ή η γέννηση ενός […]
Ο κ. Φωτεινός είναι λάτρης της επιστημονικής φαντασίας και είναι ακράδαντα πεπεισμένος πως αυτό το είδος λογοτεχνίας προάγει την επιστήμη. Συνηθίζει μάλιστα, όποτε υποκρίνομαι πως αμφιβάλω για το όφελος ιστοριών στις οποίες κανένα περιστατικό, δεν είναι πραγματικό και τεκμηριωμένο, να μου υπενθυμίζει μια ρήση του Ray Bradbury, του συγγραφέα του Fahrenheit 451, σύμφωνα με τον οποίο: «Οτιδήποτε έχουμε ονειρευτεί είναι μυθοπλασία και οτιδήποτε έχουμε επιτύχει είναι επιστήμη, ενώ όλη η ανθρώπινη ιστορία δεν είναι τίποτε άλλο και […]
Ακόμη κι αν έχετε ξεχάσει το όνομά του, δεν μπορεί, θα θυμάστε το δημοφιλές βιβλίο του, τα «Γράμματα σε έναν Νέο Ποιητή» με τα οποία ο συγγραφέας συμβούλευε έναν νεαρό θαυμαστή του για τα πρώτα βήματα στην ποίηση, αλλά μάλλον και στην ίδια τη ζωή. Αναφερόμαστε φυσικά στον Rainer Maria Rilke, τον Γερμανο-Αυστριακό μοντερνιστή, αλλά βαθύτατα λυρικό, ποιητή που τον θυμηθήκαμε όταν διαβάσαμε ένα ποίημά του το οποίο σχετίζεται με το με το αντικείμενο της σελίδας. Το ποίημα αυτό λοιπόν […]
Όλοι γνωρίζουν ότι ένας δύτης πρέπει να αναδύεται σταδιακά από τα μεγάλα βάθη, έτσι ώστε να αποτρέπεται το ενδεχόμενο της προσβολής του από τη νόσο των δυτών. Και αρκετοί, δυστυχώς όχι όλοι – όπως αποδεικνύουν τα περιστατικά δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα- γνωρίζουν ότι το άοσμο αυτό αέριο προκαλεί το θάνατο από ασφυξία, διότι ανταγωνίζεται το οξυγόνο για τη σύνδεση με το μόριο της αιμοσφαιρίνης. Όλες λοιπόν αυτές οι γνώσεις, αλλά και οι πρακτικές συνέπειες […]
Tο SMS που μου είχε στείλει ο κ. Φωτεινός ήταν σαφές και δεν επιδεχόταν αντίρρηση: Σήμερα στις 11 το πρωί στο γνωστό μας καφέ. Για να γνωρίσεις δύο εξαιρετικά κείμενα για τη σημασία της παρατήρησης στην Τέχνη και στην Επιστήμη! Επειδή γνώριζα πως ο αποστολέας του ποτέ δεν υπερέβαλε σε κάτι που τον εντυπωσίαζε και χαιρόταν να μου γνωστοποιεί, δεν δίστασα στιγμή και του απάντησα με ένα σύντομο ΟΚ. Τροποποίησα λοιπόν το πρόγραμμα του σαββατιάτικου πρωινού, ώστε να συμπεριλάβει […]
Tην 3η Απριλίου του 1934 γεννήθηκε η Jane Morris Goodall, η επιστήμονας με την πλέον μακροχρόνια μελέτη στην συμπεριφορά ενός πρωτεύοντος (χιμπαντζή), πλην του ανθρώπου και μια εμβληματική ακτιβίστρια με μεγάλο περιβαλλοντικό και ανθρωπιστικό έργο. Η Goodall όταν έφθανε την 14η Ιουλίου του 1960 στις όχθες της λίμνης Ταγκανίκα, με σκοπό τη μελέτη της συμπεριφοράς των χιμπαντζήδων, δεν είχε πανεπιστημιακή μόρφωση, δεν είχε χρηματοδότηση και τα μόνο εφόδιά της ήταν, το αστείρευτο πάθος της για […]
Στην πιο σκοτεινή πτυχή της σύγχρονης ιστορίας, και στην κατεκτημένη από τους Ναζί Γαλλία, δύο νεαροί Γάλλοι αρχίζουν να χαράζουν μια φωτεινή τροχιά που μερικά χρόνια αργότερα θα οδηγούσε τον καθένα τους στην αίθουσα απονομής των βραβείων Nobel και στην ανάδειξή τους, ανάμεσα στους σημαντικότερους διανοητές του 20ου αιώνα. Τον έναν, που τον έλεγαν Αλμπέρ Καμύ, τον βρίσκουμε να δουλεύει το 1943 στην αντιστασιακή εφημερίδα Combat υπογράφοντας τα άρθρα του με το ψευδώνυμο Bauchard. Τον άλλον, που τον έλεγαν Zακ Μονό, τον […]
Με αυτόν τον χαιρετισμό, που στα Νέα Ελληνικά σημαίνει: Χαίρετε, όποιοι κι αν είστε! Ήρθαμε ειρηνικά ως φίλοι σε φίλους, και είναι ηχογραφημένος σε έναν επίχρυσο χάλκινο δίσκο, ενσωματωμένο στο πλαίσιο των διαστημοπλοίων Voyager I και Voyager II, η ανθρωπότητα θα χαιρετήσει την εξωγήινη μορφή ζωής, που ίσως τα δύο διαστημόπλοια συναντήσουν κατά τη διάρκεια του μεγάλου ταξειδιού τους στο διαστρικό διάστημα που ξεκίνησε πριν 40 χρόνια. Ο προφορικός αυτός χαιρετισμός, (που μπορείτε να τον ακούσετε, πατώντας το […]
Σε προηγούμενες δημοσιεύσεις μας, είχαμε παρουσιάσει δύο από τους αφανείς ήρωες της εργαστηριακής έρευνας, την Drosophila melanogaster και την Ε. coli. Δικαιωματικά λοιπόν σειρά πρέπει να πάρει ένας σχετικά νεοφερμένος μέτοικος των εργαστηρίων βιολογίας ο οποίος όμως στα 40 χρόνια της ιστορίας του ως πειραματικό υλικό έχει καταφέρει να αναδειχθεί ως: – Ο πρώτος πολυκύτταρος οργανισμός του οποίου αλληλουχοποιήθηκε πλήρως το γονιδίωμα (Οκτώβριος 2002). – Ο μοναδικός πολυκύτταρος οργανισμός του οποίου συντάχθηκε το διάγραμμα που παρουσιάζει […]
Συνεχίζουμε το αφιέρωμά μας στα δημοφιλή πειραματικά υλικό, περνώντας στην Escherichia coli, έναν πραγματικό Ιανό του κόσμου των μικροβίων, καθώς η γενναιοδωρία του, προς εμάς και τις υποθέσεις μας (έρευνα, παραγωγή προϊόντων), συνυπάρχει με την απειλητική ως και θανατηφόρο δράση του. Την συναντήσαμε λοιπόν σε μια από τις σχετικά πρόσφατες κατοικίες της, ένα εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας, και τις θέσαμε τις γνωστή ακολουθία ερωτήσεων, στις οποίες απήντησε με προθυμία. –Ποιο είναι το όνομά σας; Ο άνθρωπος που […]
Θα μπορούσατε να φανταστείτε τον Mendel να διασταυρώνει… πλατάνια προκειμένου να εξαγάγει τους νόμους της κληρονομικότητας ή τον Morgan να διασταυρώνει… ελέφαντες για να διερευνήσει τη φυλοσύνδετη κληρονομικότητα; Φυσικά όχι. Αν μη τι άλλο, ο χρόνος και ο χώρος που χρειάζεται για να αναπαραχθούν οι οργανισμοί αυτοί, τους κάνουν παντελώς ακατάλληλους ως υποψήφια πειραματικά υλικά. Αντί λοιπόν για ελέφαντες και πλατάνια στη βιολογία χρησιμοποιούνται οργανισμοί, που αν και στην καθημερινή ζωή μπορεί να περνούν απαρατήρητοι, […]
Στην οικογένεια του biology4u (ιστοσελίδα, facebook, pinterest, google+ κ.ά. μέσα κοινωνικής δικτύωσης) εκτός από την ιστοσελίδα bio-illustrations.net προσετέθη και η ιστοσελίδα https://bioetymon.wordpress.com. H πρώτη, όπως δηλώνεται από τον τίτλο της εστιάζεται
... Περισσότερα
Δεν είναι η πρώτη φορά που γράφουμε για τον Νικολάι Βαβίλοφ, τον σημαντικό αυτόν επιστήμονα που σφράγισε με τις έρευνές του την επιστήμη της Γενετικής και της Βοτανικής και γνώρισε ένα φρικτό τέλος στις φυλακές της NKVD. Δεν θάναι όμως και η τελευταία. Αυτή όμως τη φορά θα παρουσιάσουμε κάτι από τη ζωή και το έργο του Vavilov που έχει αμιγώς ελληνικό ενδιαφέρον. Είναι η επίσκεψη του ερευνητή στη χώρα μας το 1926, όπως την απαθανάτισε στο […]
Ήταν ένα ανοιξιάτικο μεσημέρι του 1971 όταν ο Αμερικανός ιστορικός της επιστήμης Loren Graham, αποκαμωμένος από την έρευνα που έκανε στις βιβλιοθήκες της Μόσχας και στα αρχεία της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών, για το νέο βιβλίο του, άρχισε να βαδίζει προς το «Σπίτι των Επιστημόνων«, όπου-εκμεταλλευόμενος τα προνόμια που του έδινε ένα πρόγραμμα πολιτιστικών ανταλλαγών ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ, θα μπορούσε να προσφέρει στον εαυτό του, ένα καλό και φθηνό γεύμα. Ο Graham ήδη […]
N. I. Vavilov ένας μάρτυρας της Γενετικής
N. I. VAVILOV, A MARTYR OF GENETICS 1887—1942 TH . DOBZHANSKY Columbia University Journal of Heredity (1-8-1947) Οι βιολόγοι σε όλον τον κόσμο για μια σχεδόν δεκαετία ανησυχούν για την τύχη του N. I. Vavilov, του διαπρεπέστερου ίσως Ρώσου γενετιστή. Το εύρος της τραγωδίας του ανθρώπου αυτού έγινε γνωστό μόλις πρόσφατα. Είναι πια καθαρό πως η γενετική οφείλει να αποδώσει φόρο τιμής στη μνήμη του, όχι μόνο διότι η έρευνα και η εργασία του στην […]
Το 1934 προβλήθηκε στις αμερικανικές αίθουσες κινηματογράφου ένα φίλμ που έφερε τον τίτλο: “Τα παιδιά του Αύριο”. Σκηνοθέτης του ήταν ο Crane Wilbur, ένας ηθοποιός ταινιών του βωβού και ομιλούντος κινηματογράφου, αλλά και επίσης ένας παραγωγικός συγγραφέας και ηθοποιός. Το σενάριο της ταινίας-που ήταν η πρώτη ομιλούσα ταινία του σκηνοθέτη, είχε συγγραφεί από τον Wallace Thurman, έναν ριζοσπάστη και αντισυμβατικό αφροαμερικανό συγγραφέα τα έργα του οποίου κατήγγειλαν τις διακρίσεις κατά των μαύρων. Στην ταινία αυτή, […]
Μετά από κυοφορία δύο και περισσότερων ετών, το Ι.Ε.Π. ανακοίνωσε το “Πρόγραμμα Σπουδών” για τα μαθήματα της Γ’ Λυκείου, και συνεπώς και της Βιολογίας. «Πρόγραμμα Σπουδών» ένας μεγαλεπήβολος στ’ αλήθεια όρος, για να ονομαστεί ένα οκτασέλιδο παράθεσης εξεταστέας ύλης, διανθισμένο με μερικές παιδαγωγικές και διδακτικές προθέσεις, συνταγμένες σε απρεπή Ελληνικά για δημόσιο έγγραφο, και με πλήθος εννοιολογικών ασαφειών, ακυριολεξιών, λογικών σφαλμάτων, καθώς και χαρακτηριστική απουσία ενιαίου άξονα που να το διατρέχει. Το έγγραφο αυτό, που […]
Η βιολογία στο εκπαιδευτικό σύστημα της ναζιστικής Γερμανίας
Σε μια χώρα της οποίας κυρίαρχο δόγμα ήταν η ρατσιστική ιδεολογία, μόνο παράδοξο δεν είναι πως η βιολογία, ή καλύτερα η «βιολογία», μαζί με την ιστορία και τη φυσική αγωγή περιλαμβανόταν στα μαθήματα που είχαν περίοπτη θέση στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που τηρούσαν απαρέγκλιτα οι εκπαιδευτικοί, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της Εθνικής Σοσιαλιστικής Ένωσης Εκπαιδευτικών, του βραχίονα δηλαδή του ναζιστικού καθεστώτος με το οποίο εξασφαλιζόταν η ιδεολογική συγκρότηση και πειθαρχία των εκπαιδευτικών. Ότι η διδασκαλία […]
Έχετε ποτέ αναρωτηθεί, πόσοι από τους όρους που χρησιμοποιούμε στη Βιολογία και ιδιαιτέρως στη Συστηματική, προέρχονται από την Ελληνική Μυθολογία; Είναι λοιπόν πάρα πολλοί και αν εξαιρέσουμε τη γνωστή Χίμαιρα
... Περισσότερα
Για τις επαγγελματικές-επιστημονικές ενώσεις ο λόγος
Έχω έναν φίλο που χρόνια τώρα, παρά τις ματαιώσεις και τις διαψεύσεις, υποβάλλει απτόητος στην επαγγελματική ένωση στην οποία ανήκει, προτάσεις και σχέδια για τη βελτίωση της οργάνωσής της και τη δράση της.Όποτε λοιπόν μου στέλνει τις παρεμβάσεις του στην ένωση, για να μου ζητήσει τη γνώμη μου, έρχομαι στη δύσκολη θέση να μην τις υποδέχομαι με τον ενθουσιασμό που ο ίδιος πιθανώς επιθυμούσε. Αιτία της ασυγκίνητης στάσης μου δεν είναι πως ο φίλος λέει […]
Τελευταία ημέρα της εβδομάδας, τελευταία ώρα της ημέρας και παρόλο που ο δάσκαλος είναι κουρασμένος από τις ώρες που έχουν προηγηθεί, συνεχίζει να παρακινεί τους μαθητές του να προσέξουν, μπας και καταφέρει να κερδίσει κάτι στη μισή ώρα που απομένει μέχρι να χτυπήσει το κουδούνι. Το μάθημα αφορά στους αμυντικούς μηχανισμούς και παρά τη μεγάλη σημασία του, ό,τι μέσο δοκίμασε για να τραβήξει το ενδιαφέρον των μαθητών του, έχει αποτύχει. Οι ερωτήσεις που κάνει πέφτουν […]
Το ψάρεμα στα Ελληνικά Ακρογιάλια
Υπάρχουν στιγμές που χαίρεσαι πως βρίσκεσαι σε αυτήν την χρονική φάση της ιστορίας της ανθρωπότητας, για το λόγο ότι μπορείς να απολαμβάνεις και να επωφελείσαι από το πλέον συκοφαντημένο δώρο της, την Τεχνολογία. Μια από αυτές τις στιγμές ήταν όταν διάβασα μια ανάρτηση της παλαιάς φίλης και καθηγήτριας στον τομέα Ζωολογία του Α.Π.Θ. Ελένης Βουλτσιάδου στην οποία παρουσίαζε ένα βιβλίο, κόσμημα της ελληνικής βιβλιογραφίας που εκδόθηκε το 1941 και έφερε τον τίτλο: Το Ψάρεμα στα […]
Εισαγάγετε την ηλεκτρονική διεύθυνσή σας ώστε να ενημερώνεστε για τις νέες δημοσιεύσεις.
Πριν μερικά χρόνια ένας συνάδελφος είχε μυήσει τη σελίδα στις περίτεχνες μικρές ετικέτες ή σφραγίδες με τις οποίες, κατά τον 15ο ως και τον 19ο, κυρίως, αιώνα, ο κάτοχος ενός βιβλίου,
... Περισσότερα
Δεν είναι η πρώτη φορά που γράφουμε για τον Νικολάι Βαβίλοφ, τον σημαντικό αυτόν επιστήμονα που σφράγισε με τις έρευνές του την επιστήμη της Γενετικής και της Βοτανικής και γνώρισε ένα φρικτό τέλος στις φυλακές της NKVD. Δεν θάναι όμως και η τελευταία. Αυτή όμως τη φορά θα παρουσιάσουμε κάτι από τη ζωή και το έργο του Vavilov που έχει αμιγώς ελληνικό ενδιαφέρον. Είναι η επίσκεψη του ερευνητή στη χώρα μας το 1926, όπως την απαθανάτισε στο […]
Σε προηγούμενες δημοσιεύσεις μας, είχαμε παρουσιάσει δύο από τους αφανείς ήρωες της εργαστηριακής έρευνας, την Drosophila melanogaster και την Ε. coli. Δικαιωματικά λοιπόν σειρά πρέπει να πάρει ένας σχετικά νεοφερμένος μέτοικος των εργαστηρίων βιολογίας ο οποίος όμως στα 40 χρόνια της ιστορίας του ως πειραματικό υλικό έχει καταφέρει να αναδειχθεί ως: – Ο πρώτος πολυκύτταρος οργανισμός του οποίου αλληλουχοποιήθηκε πλήρως το γονιδίωμα (Οκτώβριος 2002). – Ο μοναδικός πολυκύτταρος οργανισμός του οποίου συντάχθηκε το διάγραμμα που παρουσιάζει […]
Escherichia coli, μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα αλλά με μεγάλη προσφορά στην εργαστηριακή έρευνα
Συνεχίζουμε το αφιέρωμά μας στα δημοφιλή πειραματικά υλικό, περνώντας στην Escherichia coli, έναν πραγματικό Ιανό του κόσμου των μικροβίων, καθώς η γενναιοδωρία του, προς εμάς και τις υποθέσεις μας (έρευνα, παραγωγή προϊόντων), συνυπάρχει με την απειλητική ως και θανατηφόρο δράση του. Την συναντήσαμε λοιπόν σε μια από τις σχετικά πρόσφατες κατοικίες της, ένα εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας, και τις θέσαμε τις γνωστή ακολουθία ερωτήσεων, στις οποίες απήντησε με προθυμία. –Ποιο είναι το όνομά σας; Ο άνθρωπος που […]
Καλύτερα ένα κακό σχέδιο, παρά κανένα…
Ο κ. Φωτεινός είναι λάτρης της επιστημονικής φαντασίας και είναι ακράδαντα πεπεισμένος πως αυτό το είδος λογοτεχνίας προάγει την επιστήμη. Συνηθίζει μάλιστα, όποτε υποκρίνομαι πως αμφιβάλω για το όφελος ιστοριών στις οποίες κανένα περιστατικό, δεν είναι πραγματικό και τεκμηριωμένο, να μου υπενθυμίζει μια ρήση του Ray Bradbury, του συγγραφέα του Fahrenheit 451, σύμφωνα με τον οποίο: «Οτιδήποτε έχουμε ονειρευτεί είναι μυθοπλασία και οτιδήποτε έχουμε επιτύχει είναι επιστήμη, ενώ όλη η ανθρώπινη ιστορία δεν είναι τίποτε άλλο και […]
Ένας καταραμένος ποιητής και ένας εξέχων βιολόγος για τη δύναμη της παρατήρησης
Tο SMS που μου είχε στείλει ο κ. Φωτεινός ήταν σαφές και δεν επιδεχόταν αντίρρηση: Σήμερα στις 11 το πρωί στο γνωστό μας καφέ. Για να γνωρίσεις δύο εξαιρετικά κείμενα για τη σημασία της παρατήρησης στην Τέχνη και στην Επιστήμη! Επειδή γνώριζα πως ο αποστολέας του ποτέ δεν υπερέβαλε σε κάτι που τον εντυπωσίαζε και χαιρόταν να μου γνωστοποιεί, δεν δίστασα στιγμή και του απάντησα με ένα σύντομο ΟΚ. Τροποποίησα λοιπόν το πρόγραμμα του σαββατιάτικου πρωινού, ώστε να συμπεριλάβει […]
O κ. Φωτεινός και οι μοριακοί αισθητήρες
Θυμάσαι το παραμύθι με τους “τρεις πρίγκιπες του Σερεντίπ” που σου είχα διηγηθεί, άκουσα τον κ. Φωτεινό να μου λέει από την άλλη άκρη του σύρματος. Ποιο του απήντησα. Αυτό του Κίπλινγκ που μου είπατε προσφάτως; Όχι, όχι αυτό. Αυτό που λες είναι το παραμύθι για το πώς έγινε η προβοσκίδα του ελέφαντα. Δεν αναφέρομαι σ΄αυτό. Σου μιλώ για το παραμύθι από το οποίο προέκυψε η λέξη serendipity, που χαρακτηρίζει κάθε τυχαία και απροσδόκητη επιστημονική […]
Συνδεθείτε
στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης που διατηρούμε...