Θάνος Καψάλης
Βιολόγος εκπαιδευτικός στο 1ο Λύκειο Ηλιούπολης
Θάνος Καψάλης's Latest Posts
Για έναν παλαιό δάσκαλο και ένα διορατικό συγγραφέα και επιστήμονα.
Όσοι είχατε την τύχη να φοιτάτε στο Βιολογικό τμήμα του Α.Π.Θ. στα μέσα της δεκαετίας του 70, θα θυμάστε φυσικά τις γοητευτικές παραδόσεις του Κ. Καστρίτση στο εισαγωγικό μάθημα της Βιολογίας Κυττάρου, στο 1ο έτος. Ίσως λοιπόν να θυμάστε ότι συχνά αναφερόταν σε έναν μυστήριο συγγραφέα και βιοχημικό, όποτε επιθυμούσε να συγκρίνει την πολυπλοκότητα του κυττάρου με την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων κατασκευασμάτων (τεχνημάτων). Τότε λοιπόν μας μιλούσε για τον συγγραφέα (τον Ισαάκ Ασίμωφ) και τα […]
Μια αφανής εποποιία
Όποτε αναφερόμαστε στο DNA το μυαλό μας αυτόματα πηγαίνει στον Watson, τον Crick και ίσως στον Wilkins και την Franklin. Από τη μια μεριά αυτοί οι συνειρμοί είναι απολύτως δικαιολογημένοι. Το εμβληματικό δίδυμο με τη διατύπωση του μοντέλου της δίκλωνης έλικας και τη μετέπειτα εργασία του, έθεσε τα θεμέλια της Μοριακής Βιολογίας και άνοιξε το δρόμο για τα σύγχρονα επιτεύγματά της. Από την άλλη μεριά όμως, δεν θα διαφωνήσετε, πως τόσο στα σχολικά βιβλία, όσο […]
Εφαρμοσμένη εξελικτική
Σε όποιον και αν θέσετε το ερώτημα αν η Φυσική, η Μοριακή Βιολογία, ή η Πληροφορική έχουν πρακτικές εφαρμογές, θα θεωρήσει το ερώτημα αφελές. Αν όμως θέσετε το ίδιο ερώτημα για την Εξέλιξη, θα δείτε στο πρόσωπο πολλών από τους ερωτώμενους να σχηματίζεται μια έκφραση απορίας, ακόμη και αν την αποδέχονται ως κάτι πλήρως αποδεδειγμένο και αυτονόητο. Ωστόσο όσο και αν ξενίζει, η Εξελικτική Βιολογία εκτός από ένα πλαίσιο, απαραίτητο για την κατανόηση των βιολογικών […]
Η Βιολογία εμπνέει!
Όποτε γίνεται λόγος για συγγραφείς και μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας, στο μυαλό των περισσοτέρων, έρχεται ο George Orwell με το «Χίλια εννιακόσια ογδόντα τέσσερα», ο Aldous Huxley με το «Θαυμαστό Νέο Κόσμο», και στους παλιότερους ίσως, ο γενάρχης όλων των μυθιστοριογράφων επιστημονικής φαντασίας, o H.G. Wells με τη «Μηχανή του χρόνου». Και οι τρεις τους περιγράφουν με διαφορετικό τρόπο ολοκληρωτικές κοινωνίες στις οποίες ο στόχος για τη δημιουργία ανθρώπινων όντων που είναι απαλλαγμένα από την επιθετικότητα και τον ατομισμό, […]
Ο άνθρωπος του Πιλτντάουν
Τo 1912 ήταν μια καλή χρονιά για την επιστημονική φαντασία αλλά και για τους επίδοξους κυνηγούς απολιθωμάτων, καθώς τότε συνέπεσε η δημοσίευση του μυθιστορήματος επιστημονικής φανασίας του Arthur Conan Doyle «Ο Χαμένος Κόσμος» με την είδηση μιας ανακάλυψης, που αναστάτωσε την κοινή γνώμη της εποχής: Ένας ερασιτέχνης παλαιοντολόγος, ο Charles Dawson ανακοίνωσε την ανακάλυψη στο χωριό Πιλτντάουν του Σάσσεξ, ενός εκτεθειμένου κρανίου, μιας γνάθου και δοντιών, που κατά τη γνώμη του ανήκαν σε έναν από […]
Πάθος για τη λογοτεχνία και τα λεπιδόπτερα
Aν ο Βλαντιμήρ Ναμπόκοφ δεν είχε γράψει ούτε μια γραμμή λογοτεχνίας, θα μπορούσε να έχει μια αξιοπρόσεκτη φήμη ως φυσιοδίφης και εμπειρογνώμων, πάνω σε μια μεγάλη ομάδα πεταλούδων που είναι γνωστές ως Μπλε. Αγαπούσε τις πεταλούδες του με το ίδιο πάθος που αγαπούσε τη λογοτεχνία του. Και τα δύο αυτά ενδιαφέροντά του, έχτισαν την πληρότητα της ζωής του. Με τα λόγια αυτά ο εξελικτικός Stephen Jay Gould προλόγιζε το βιβλίο των Kurt Johnson και Steven […]
Φυλογενετική Συστηματική-Εξελικτικά δένδρα
Το Biology4u.gr παρουσιάζει το εκπαιδευτικό υλικό που διατίθεται στην ιστοσελίδα: Understanding Evolution, του Πανεπιστημίου του Berkeley για τη Φυλογενετική Συστηματική και τα Εξελικτικά δένδρα. Πιστεύουμε ότι οι πληροφορίες που παρέχονται θα αποσαφηνίσουν πολλές από τις λεπτομέρειες του αντικειμένου και θα βοηθήσουν έτσι στη διδασκαλία της Εξέλιξης, έστω και στην αποσπασματική εκδοχή της στη σχολική ύλη. Όλη η ζωή στη Γη συνδέεται δια της εξελικτικής ιστορίας. Όλοι είμαστε εξελικτικά ξαδέλφια-κλάδοι στο δένδρο της ζωής. Ο όρος […]
Η μπαταρία, ο οδοστρωτήρας και οι βιολογικές δομές
Ας συγκρίνουμε δύο μπαταρίες! Μια ακέραια και φορτισμένη με μια άλλη επίσης ακέραια και φορτισμένη, την οποία όμως πάτησε… ένας οδοστρωτήρας. Ας θέσουμε επίσης δύο διαδοχικά ερωτήματα, ένα με προφανή απάντηση και ένα απαιτητικώτερο: Ποια από τις δύο είναι ικανή να εκτελεί τη λειτουργία για την οποία κατασκευάστηκε; (προφανές) Τι έχει καταστραφεί στη μπαταρία που πατήθηκε από τον οδοστρωτήρα, ώστε να πάψει να λειτουργεί, και τι διατηρεί αναλλοίωτο από την αρχική της κατάσταση;
Συνδεθείτε
στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης που διατηρούμε...